Opieka (piecza) naprzemienna to wypełniane zamiennie, w podziale na takie same odcinki czasu (np. tydzień/tydzień) obowiązków związanych z troską o dziecko i jego wychowaniem. Opieka naprzemienna rodziców żyjących w rozłączeniu polega na orzeczeniu przez Sąd takiego samego prawa do opieki nad dzieckiem w identycznym stopniu, w systemie zamiennym, najczęściej dziecko przebywa pod opieką jednego rodzica przez tydzień, a następnie u drugiego rodzica, również przez tydzień.
Przesłanki orzeczenia opieki naprzemiennej
Sąd może ustalić opiekę naprzemienną , biorąc pod uwagę wiek dziecka, stopień jego rozwoju, jego zdanie na ten temat, , zdolność rodziców do współpracy ze sobą, sytuację osobistą i materialną rodziców, jak i odległość zamieszkania rodziców od szkoły, do której dziecko uczęszcza oraz odległość miejsc zamieszkania rodziców.
Opieka naprzemienna nie zostanie orzeczona, jeżeli rodzice są silnie skonfliktowani, z uwagi na fakt, iż opieka naprzemienna wymaga bardzo dużej dozy współpracy między opiekunami. W przypadku zaistnienia mocnego konfliktu, istnieje obawa, że kontakty z drugą stroną mogą zostać utrudniane przez np. przetrzymywanie dziecka u siebie. Opieka naprzemienna nie zostanie również orzeczona w sytuacji, gdy jeden z rodziców stosował przemoc wobec dziecka. Nadto nie musi to być przemoc fizyczna, może być również psychiczna, czy ekonomiczna. Miejsce zamieszkania rodziców również może mieć realny wpływ na opiekę naprzemienną. Gdy rodzice zamieszkują daleko od siebie, bądź jedno z nich mieszka bardzo daleko od szkoły, do której dziecko uczęszcza, istnieje realna obawa związana z realizacją obowiązku szkolnego. W przypadku ograniczenia władzy rodzicielskiej jednego z rodziców, również orzeczenie opieki naprzemiennej może okazać się nieosiągalne, gdyż niemożliwym jest równe i pełne wykonywanie władzy rodzicielskiej w takim przypadku.
Nadrzędną zasadą orzeczenia opieki naprzemiennej jest dobro dziecka.
Opieka naprzemienna a alimenty
Naprzemienna opieka nad dzieckiem a alimenty
Wskazać należy, że wbrew obiegowej opinii opieka naprzemienna nie znosi alimentów. Bardzo często klienci szukają odpowiedzi na pytania dotyczące orzeczenia alimentów przy opiece naprzemiennej, padają słowa: Alimenty, a opieka naprzemienna? Alimenty, przy opiece naprzemiennej? Naprzemienna opieka nad dzieckiem a alimenty? Co z alimentami? Odpowiedzi na powyższe pytania, postaram się przybliżyć, w dalszej części artykułu. W pieczy naprzemiennej oboje rodzice realizują obowiązek alimentacyjny utrzymując dziecko, w czasie gdy przebywa u każdego z nich i czyni osobiste starania. Wysokość alimentów, jest w aktualnym stanie prawnym zależna od dwóch rzeczy:
- usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do pobierania alimentów dziecka
- zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego do płacenia alimentów rodzica.
Ustalając wysokość alimentów/obowiązek alimentacyjny Sąd kieruje się dobrem dziecka oraz zasadą tzw. równiej stopy życiowej, co oznacza, że dziecko ma prawo do życia na co najmniej takim samym poziomie co jego rodzice. Zasada ta ma zastosowanie niezależnie od tego, czy rodzice żyją razem, czy w rozłączeniu. W przypadku występowania rażącej dysproporcji pomiędzy zarobkami rodziców, np. jeden z nich zarabia 70 000 zł netto, a drugi 3 000 zł netto, Sąd winien zasądzić alimenty do rąk rodzica, który znajduje się w gorszej sytuacji materialnej.
W przypadku podobnej sytuacji majątkowej rodziców, sądy najczęściej orzekają, że każdy z rodziców ponosi koszty utrzymania dziecka w okresach sprawowania nad nim opieki, a pozostałe koszty po połowie. Nadmienić należy, że opieka naprzemienna nie może być sposobem na uniknięcie płacenia alimentów.
